-सुजन तिमिल्सिना
-जीवन बीमा एक बीमा कम्पनी र बीमितबीचको एक सम्झौता हो, जहाँ कम्पनीले बीमितको मृत्युपछि हकवालाई सम्झौता अनुसारको रकम दिने गर्दछ । जीवन बीमाले मृत्युको घटनामा प्रियजनहरूको लागि आर्थिक सुरक्षा प्रदान गर्न सक्छ । बीमा यो सेवानिवृत्ति वा अन्य वित्तीय लक्ष्यहरूको लागि बचत गर्न पनि प्रयोग गर्न सकिन्छ ।
नेपालमा जीवन बीमा
नेपालमा जीवन बीमा उद्योग अपेक्षाकृत सानो छ, जसको प्रवेश दर मात्र १।५५ मात्रै छ । यद्यपि, उद्योग द्रुत गतिमा बढिरहेको छ, प्रीमियमहरू प्रति वर्ष औसत २० प्रतिशत बढ्दै गएको तथ्याकंमा देखिन्छ । नेपालमा हाल १४ वटा जीवन बीमा कम्पनीहरु सञ्चालनमा रहेका छन् । जसले विभिन्न योजना ल्याएर बजारमा प्रभुत्व जमाउने प्रयास गर्दै आएका छन् ।
नेपालमा जीवन बीमाका फाइदाहरू:
नेपालमा जीवन बीमा गर्नुका धेरै फाइदाहरू छन् ।
प्रियजनहरूको लागि आर्थिक सुरक्षाः मृत्युको घटनामा, जीवन बीमाले प्रियजनहरूलाई आर्थिक सुरक्षा प्रदान गर्न सक्छ । यसले अन्त्येष्टि खर्चहरू कभर गर्न, ऋण तिर्न र बच्चाहरूको शिक्षा र कल्याणको लागि प्रदान गर्न मद्दत गर्न सक्छ ।
सेवानिवृत्तिको लागि बचतः जीवन बीमा सेवानिवृत्तिको लागि बचत गर्न पनि प्रयोग गर्न सकिन्छ । त्यहाँ धेरै जीवन बीमा उत्पादनहरू छन् जसले बचत र सुरक्षाको संयोजन प्रदान गर्दछ ।
कर लाभहरूः जीवन बीमा प्रिमियमहरू नेपालमा कर कटौती योग्य छन् । यसको मतलब बीमितले आफ्नो जीवन बीमा प्रिमियम तिरेर आफ्नो कर योग्य आम्दानी घटाउन सक्छन्।
मनको शान्तिः जीवन बीमाले पॉलिसीधारकहरू र उनीहरूका प्रियजनहरूलाई मानसिक शान्ति प्रदान गर्न सक्छ। मृत्युको घटनामा त्यहाँ आर्थिक योजना छ भन्ने थाहा पाउँदा तनाव र चिन्ता कम गर्न मद्दत गर्न सक्छ।
नेपालमा जीवन बीमाका प्रकारहरू
नेपालमा दुई मुख्य प्रकारका जीवन बीमा छन्ः अवधि जीवन बीमा र सम्पूर्ण जीवन बीमा
टर्म लाइफ इन्स्योरेन्सः टर्म लाइफ इन्स्योरेन्सले १०, २० र वर्ष जस्ता निश्चित अवधिको लागि कभरेज प्रदान गर्दछ । बीमा पोलेसी अवधिमा बीमितको मृत्यु भयो भने, लाभार्र्थीले मृत्यु लाभ प्राप्त गर्दछ । यद्यपी, यदि पोलेसीको अवधी बाँच्यो भने, पोलेसीको म्याद समाप्त हुन्छ र कुनै भुक्तानी हुँदैन ।
सम्पूर्ण जीवन बीमाः सम्पूर्ण जीवन बीमाले नीतिधारकको सम्पूर्ण जीवनको लागि कभरेज प्रदान गर्दछ । यदि पोलेसी खदिर कर्ताको कुनै पनि समयमा मृत्यु भयो भने, लाभार्थीले मृत्यु लाभ प्राप्त गर्दछ । सम्पूर्ण जीवन बीमा नीतिहरूले समयसँगै नगद मूल्य पनि जम्मा गर्छ, जसको विरुद्धमा नीतिधारकले ऋण लिन वा फिर्ता लिन सक्छ ।
सही जीवन बीमा नीति छनौट गर्नुहोस्
जीवन बीमा नीति छनौट गर्दा, निम्न कारकहरूलाई विचार गर्न महत्वपूर्ण छ ।
आवश्यकताहरूः तपाईंको मृत्युको घटनामा तपाईंको आर्थिक आवश्यकताहरू के हुन ? तपाईंका प्रियजनहरूलाई अन्त्येष्टि खर्चहरू कभर गर्न, ऋण तिर्न र उनीहरूको भविष्यको लागि कति पैसा चाहिन्छ ?
बजेट जीवन बीमा प्रिमियम तिर्न तपाईं कति खर्च गर्न सक्नुहुन्छ?
अवधी तपाईलाई कति समयको लागि कभरेज चाहिन्छ?
नीतिको प्रकारः तपाईका लागि कुन प्रकारको नीति उत्तम छल अवधि जीवन बीमा वा सम्पूर्ण जीवन बीमा ?
निष्कर्ष
जीवन बीमा एक महत्वपूर्ण वित्तीय उत्पादन हो जसले मृत्युको घटनामा प्रियजनहरूलाई आर्थिक सुरक्षा प्रदान गर्दछ । नेपालमा विभिन्न प्रकारका उत्पादन र सेवाहरू प्रदान गर्ने जीवन बीमा कम्पनीहरू सञ्चालनमा रहेका छन् जीवन बीमा नीति छनौट गर्दा, तपाईंको आवश्यकता, बजेट, अवधि, र नीतिको प्रकारलाई विचार गर्नु पर्दछ ।
माथिका अतिरिक्त, नेपालमा जीवन बीमा गर्नुका केही अन्य फाइदाहरू यहाँ छन्ः
शिक्षाको लागत कभर गर्न मद्दत गर्दछ । यदि आमाबाबु वा पतिको मृत्यु हुन्छ भने, जीवन बीमाले बच्चाहरूको लागि शिक्षाको लागत कभर गर्न मद्दत गर्न सक्छ । यसले बच्चाहरूले आफ्नो शिक्षा जारी राख्न र आफ्नो लक्ष्यहरू प्राप्त गर्न सक्षम छन् भनी सुनिश्चित गर्न मद्दत गर्न सक्छ ।
ऋण तिर्न मद्दत गर्छः यदि कमाउने व्यक्तिको मृत्यु भयो भने, जीवन बीमाले ऋण तिर्न मद्दत गर्न सक्छ, जस्तै धितो वा कार ऋण यसले परिवारलाई आफ्नो घर वा कार गुमाउनबाट रोक्न मद्दत गर्न सक्छ ।
प्रियजनहरूको लागि आर्थिक कुशन प्रदान गर्दछः जीवन बीमाले प्रियजनहरूको लागि आर्थिक कुशन प्रदान गर्न सक्छ, उनीहरूलाई मृत्युसँगै आउने आर्थिक चुनौतीहरूको सामना गर्न मद्दत गर्दछ। यसले कठिन समयमा प्रियजनहरूको लागि तनाव र चिन्ता कम गर्न मद्दत गर्न सक्छ ।
नेपालमा जीवन बीमा खरिद गर्नका लागि सुझावहरू
नेपालमा जीवन बीमा खरिद गर्नका लागि यहाँ केही सुझावहरू छन् । विभिन्न कम्पनीका नीतिहरू तुलना गर्नुहोस् तपाईंले जीवन बीमा पोलिसी किन्नु अघि, उत्तम सम्झौता प्राप्त गर्न विभिन्न कम्पनीहरूको नीतिहरू तुलना गर्नुहोस्। प्रत्येक नीतिको मूल्य, कभरेज, र सर्तहरू विचार गर्नुहोस्, व्यावसायिक सल्लाह प्राप्त गर्नुहोस् यदि तपाइँ आफ्नो लागि कुन नीति सही छ भन्ने बारे निश्चित हुनुहुन्न भने, वित्तीय सल्लाहकारसँग कुरा गर्नुहोस तिनीहरूले तपाईंलाई आफ्नो आवश्यकताहरू मूल्याङ्कन गर्न र तपाईंको लागि उत्तम नीति छनौट गर्न मद्दत गर्न सक्छन् ।
कागजपत्र राम्रोसंग पढ्नुहोस्ः तपाईंले जीवन बीमा नीतिमा हस्ताक्षर गर्नु अघिर्, ध्यानपूर्वक पढ्नुहोस । बहिष्करण र सीमाहरू सहित नीतिका सर्तहरू बुझ्नुहोस ।
-भक्तपुर
