कान्तिपुर दैनिक
असोज १,काठमाडौँ — किसानले दूधको मूल्य नपाएको केन्द्रीय दुग्ध सहकारी संघ, डेरी उद्योग संघ र नेपाल डेरी एसोसिएसनको गुनासोपश्चात् सरकारले दूधको मूल्य प्रतिलिटर ६ रुपैयाँ बढाउन सिफारिस गर्यो । कृषि तथा पशुपन्छी विकास मन्त्रालयको सिफारिसमा दुग्ध विकास सस्थान९डीडीसी० ले पनि भदौ २१ गतेदेखि मूल्य बढाउने निर्णय गर्यो । डीडीसीले प्रशोधित दूध ९प्याकेट० आधा लिटरको ३ रुपैयाँ बढाए पनि बजारमा भने ५ रुपैयाँ थपेर बिक्री भइरहेको छ ।
मूल्यवृद्धि गर्नुअघि प्याकेट दूध (आधा लिटर)को मूल्य ३५ रुपैयाँ थियो । डीडीसीले ३५ रुपैयाँबाट ३ रुपैयाँ बढाएर ३८ रुपैयाँ पुर्यायो । केही खुद्रा व्यापारीले भने ४० रुपैयाँमा बिक्री गरेका छन् । ‘सरकारले तोकेको रेटमा २ रुपैयाँ बढाएर बिक्री भएको छ । एक लिटर खरिद गर्दा उपभोक्ता थप ४ रुपैयाँ तिर्न बाध्य छन्,’ उपभोक्ता अधिकार अनुसन्धान मञ्चका अध्यक्ष माधव तिमिल्सिनाले भने, ‘यो सरासर ठगी हो । कृषि मन्त्रालय र डीडीसीका कारण उपभोक्ताहरू मूल्यसँगै गुणस्तरमा पनि ठगिएका छन् ।’ सरकारले एक लिटरमा ६ रुपैयाँ बढाएको छ । उपभोक्ता १० रुपैयाँ तिर्न बाध्य छन् ।
डेरी एसोसिएसनका महासचिव प्रह्लाद दाहालले पनि आधा लिटरको ३८ रुपैयाँभन्दा बढी लिनु गलत भएको बताए । ‘दूधको मूल्य प्याकेटमा प्रिन्ट भएको भन्दा बढी लिन पाइँदैन । १० बजेपश्चात् फ्रिजमा राख्नुपर्ने हुँदा दिउँसो एकरदुई रुपैयाँ बढी पैसा लिन्छन् । उपभोक्ताले पनि सहज रूपमा लिएका छन्,’ उनले भने, ‘तर, बिहान बढी लिन पाइँदैन । कानुनअनुसार दिउँसो पनि तोकिएको मूल्यभन्दा बढी लिन पाइँदैन ।’ डीडीसीले डेढ साताअघि मूल्य बढाएपछि त्यसपश्चात् बजार नियमन नै गरेको छैन । बजार नियमन नहुँदा व्यवसायीहरूले मनोमानी मूल्य तोक्दै आएका हुन् । जानकारका अनुसार डीडीसीले मूल्य बढाएपछि बजारभाउ पनि अनुगमन गर्नुपर्छ । खुद्रा व्यापारीले मूल्य लिएको बारेमा पनि डीडीसी जानकार नै छ । बजारको नियमन भने गरेको छैन ।
‘खुद्रामा बढी मूल्य लिएको गुनासो सुनेका छौं,’ डीडीसीका योजना तथा बजार व्यवस्था विभाग प्रमुख सञ्जीव झाले भने, ‘मूल्य निर्धारण गर्दा पनि समस्या भयो । खुद्रा पैसा लिनेरदिनेको पनि समस्या हो ।’ उनका अनुसार दूधको प्याकेटमा मूल्य प्रिन्ट नै गरिएको हुन्छ । बेलुकातिर होल्डिङ चार्जका रूपमा बढी लिएको उनले बताए । डीडीसीका अनुसार ८० प्रतिशत दूध बिहान नै खरिदबिक्री हुन्छ । बाँकी २० प्रतिशत दिउँसोरबेलुका खरिदबिक्री हुन्छ । दिउँसो बिक्री हुने दूधको मूल्य केही बढी लिएको बताए । खुद्रा व्यापारीहरूले भने बिहानकै समयमा बढी मूल्य असुल्दै आएको उपभोक्ता अधिकारकर्मीहरू बताउँछन् ।
